Sjögren sendromu
Sicca sendromu (SS)
Kollagen sialadenit
Kronik otoimmun sialadenit
Sık görülen bir otoimmun hastalık (SLE'den sonra 2. sırada)
30 yaş üzeri kadınlarda (ailesel yatkınlık)
İki tür SS vardır:
Primer tip: nedeni saptanamayan
Sekonder tip: kollagen hastalıklar: SLE, RA, sistemik sklerozis, vd
Hastaların tükürüklerinde duktus epitel hücrelerine karşı oluşmuş otoantikorlar (anti-Ro/SSA ve anti-La/SSB)
Vücutta genel salgı azalması
Xerophtalmia (gözyaşı azalması) sonucu keratoconjunctivitis sicca
Ağız kuruluğu
Stomatit (aftlı)
Diş erozyonlarında ve çürüklerinde artma
Periodontal patolojiler
Ağız yanması sendromu bulguları
Ağız kokusu
Parotis büyümesi (sialolithiasis, sialadenitis)
Oral ve genital mukoza infeksiyonu: yüksek risk
Yapışkan dil
Tat alma bozukluğu
Larinks, farinks ve vagina kuruluğu
Salgı azlığına bağlı üst solunum yolları infeksiyonları
Tüm mukozalarda hiperemik görünüm (rinit, farenjit, bronkopnömoni)
Mide ve ürogenital infeksiyonlar
Hematoloji bulguları (sitopeni, hipergammaglobulinemi)
Pulmoner fibrozis
Renal tubuler asidoz
Reynaud hastalığı
Periferik nöropati
Karaciğer fibrozisi
Primer amiloidoz
Myalji
Vaskülitler ve Telangiektaziler
Lenfoma riski
Romatoid faktör (RF) pozitif (Sekonder tip)
Poliartrit (Sekonder tip, romatoid artrit, osteoartrit, spondiloartrit)
Tanı kriterleri
Göz yakınmaları: (en az bir bulgu)
-
3 ayı aşan göz kuruluğu yakınması
-
Sürekli göz batması yakınması
-
Günde 3 kezden fazla yapay göz damlası gereksinmesi
Oral yakınmalar: (en az bir bulgu)
-
3 ayı aşan ağız kuruluğu yakınması
-
Tükürük bezlerinde yineleyen şişme yakınmaları
-
Yemeklerde sürekli su yardımı alınması
Göz bulguları: (en az bir bulgu)
-
Schirmer I testi bulguları
-
Rose Bengal skoru
Histopatoloji: fokal lenfositik sialoadenit bulgusu
Tükürük bezi etkilenmesi: (en az bir bulgu)
-
Uyarılmamış tükürük akımı azalması
-
Anormal parotis sialografisi
-
Tükürük bezleri sintigrafisinde patoloji
Otoantikorlar: Serumda Ro(SSA) ve/veya La(SSB) varlığı
Ayırıcı tanı (ağız kuruluğu yapabilen başkaca nedenler) :
-
İlaçlar: Antikolinerjikler
-
Radyoterapi: Baş-boyun kanseri tedavisi
-
Sistemik hastalıklar: Sarkoidoz, virüs infeksiyonları (HCV, HIV, CMV, HHV), graft-versus-host hastalığı, lenfoma, romatoid artrit, SLE, skleroderma, primer biliyer siroz, diabetes mellitus, ektodermal displaziler
-
Ikebe K, Morii K, Kashiwagi J, Nokubi T, Ettinger RL. Impact of dry mouth on oral symptoms and function in removable denture wearers in Japan. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, & Endodontology, 99:704–710, 2005
-
Bayetto K, Logan RM. Sjögren’s syndrome: a review of aetiology, pathogenesis, diagnosis and management. Australian Dental Journal, 55:(1 Suppl): 39–47, 2010
-
Haritha A, Jayakumar A. Syndromes as they relate to periodontal disease. Periodontology 2000, 56:65–86, 2011
-
Baldini C, Talarico R, Tzioufas AG, Bombardieri S. Classification criteria for Sjögren's syndrome: A critical review. Journal of Autoimmunity, 39:9–14, 2012
-
Kyriakidis NC, Kapsogeorgou EK, Tzioufas AG. A comprehensive review of autoantibodies in primary Sjögren's syndrome: clinical phenotypes and regulatory mechanisms. Journal of Autoimmunity, 51:67-74, 2014
-
Aoun G, Nasseh I, Berberi A. Evaluation of the oral component of Sjögren's syndrome: An overview. Journal of International Society of Preventive & Community Dentistry, 6(4):278-284, 2016
-
Nair JJ, Singh TP. Sjogren's syndrome: Review of the aetiology, Pathophysiology & Potential therapeutic interventions. Journal of Clinical & Experimental Dentistry, 9(4):e584-e589, 2017
-
Manzo C, Kechida M. Is primary Sjögren's syndrome a risk factor for malignancies different from lymphomas? What does the literature highlight about it? Reumatologia, 55(3):136-139, 2017
-
Both T, Dalm VA, van Hagen PM, van Daele PL. Reviewing primary Sjögren's syndrome: beyond the dryness - From pathophysiology to diagnosis and treatment. International Journal of Medical Sciences, 14(3):191-200, 2017
-
Ferro F, Marcucci E, Orlandi M, Baldini C, Bartoloni-Bocci E. One year in review 2017: primary Sjögren's syndrome. Clinical and Experimental Rheumatology, 35(2):179-191, 2017